Διευκρινίσεις στο πλαίσιο χειρισμού των υποθέσεων φορολογουμένων που έχουν αποστείλει εμβάσματα στο εξωτερικό κατά τα έτη 2009-2011

Αθήνα, 21 Φεβρουαρίου 2013

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
1.ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
Α. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ(Δ12)
Β. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ (Δ13)
2. ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ & ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
Α. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ
Β. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΛΕΓΧΩΝ
Γ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΧ/ΚΟΥ ΣΧΕΔ/ΣΜΟΥ
3. ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦ. ΣΥΣΤ/ΤΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΕΠ.Υ.Ο.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Η/Υ (Δ30)

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ

ΠΟΛ 1033

ΘΕΜΑ: Διευκρινίσεις στο πλαίσιο χειρισμού των υποθέσεων φορολογουμένων που έχουν αποστείλει εμβάσματα στο εξωτερικό κατά τα έτη 2009-2011

Στο πλαίσιο του χειρισμού των υποθέσεων φορολογουμένων που έχουν αποστείλει εμβάσματα στο εξωτερικό κατά τα έτη 2009-2011 και οι οποίοι έχουν λάβει σχετική πρόσκληση από τη Γ.Γ.Π.Σ, παρέχονται οι ακόλουθες οδηγίες - διευκρινίσεις τόσο για τη διευκόλυνση των φορολογουμένων όσο και για την ταχύτερη διεκπεραίωση αυτών. Η φορολογική αντιμετώπιση των διαφορών που προκύπτουν από την κατάσταση προσδιορισμού κεφαλαίου θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις της παρ.3 του άρθρου 48σε συνδυασμό με τις διατάξεις τουάρθρου 19 του Ν.2238/1994(Κ.Φ.Ε.) αλλά και των οδηγιών που δίδονται με την παρούσα εγκύκλιο. Ειδικότερα:

1. Επικαλούμενα έτη για την ανάλωση κεφαλαίου.

Όπως έχει γίνει δεκτό με το υπ' αριθμ. 1087172/1642/Α0012/25.10.2005 έγγραφο της Δ/νσης φορολογίας εισοδήματος, τα έτη που επικαλείται ο φορολογούμενος για ανάλωση κεφαλαίου, πρέπει να είναι συνεχόμενα και να φθάνουν μέχρι το προηγούμενο του κρινόμενου έτους. Τα παραπάνω δεν ισχύουν κατά τα έτη που ο φορολογούμενος αποδεδειγμένα δεν ήταν υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, βάσει των κείμενων διατάξεων.

2. Διαφορά τεκμαρτών - λογιστικών κερδών.

Διευκρινίζεται ότι, σε όσες περιπτώσεις τηρούνταν βιβλία του ΚΒΣ, από τα οποία προέκυπταν λογιστικά κέρδη, αλλά οι υπόψη επιχειρήσεις / ελεύθεροι επαγγελματίες φορολογούνταν όχι με αυτά, αλλά είτε με τεκμαρτά ποσά είτε με κατ' αποκοπή ποσά φόρου (άρθρο 33 του Κ.Φ.Ε.) είτε με τη χρήση συντελεστή στις ακαθάριστες νόμιμες αμοιβές των υπόχρεων το υάρθρου 49 του Κ.Φ.Ε., τότε για την κάλυψη της προσαύξησης της περιουσίας, θα λαμβάνονται υπόψη αυτά τα λογιστικά κέρδη, εφόσον είναι μεγαλύτερα των τεκμαρτών. Το ίδιο ισχύει και για όσους απέκτησαν γεωργικό εισόδημα, στην περίπτωση που δεν τηρούνταν βιβλία Γ' κατηγορίας, το οποίο εισόδημα προσδιορίζεται με αντικειμενικό τρόπο (ΠΟΛ.1095/29.4.2011).

Στην περίπτωση αυτή, στο φάκελο δικαιολογητικών επισυνάπτεται και το έντυπο Ε3 το οποίο είχε υποβληθεί με τη δήλωση εισοδήματος του έτους που επικαλείται ο φορολογούμενος.

3. Προσδιορισμός κεφαλαίου.

Τονίζεται ότι κατά τον προσδιορισμό του κεφαλαίου κάθε έτους αφαιρούνται οι δαπάνες που ορίζονται από τα άρθρα 16 και 17 του ΚΦΕ, ανεξάρτητα από το αν απαλλάσσονται της εφαρμογής τεκμηρίου.

Επισημαίνεται ότι ειδικά για τις χρήσεις 2008 και 2009, για τον υπολογισμό ανάλωσης κεφαλαίου (άρθρο 19 του Κ.Φ.Ε.) εκπίπτουν οι δαπάνες που ο προσδιορισμός τους ορίζεται από ταάρθρα 16και17του Κ.Φ.Ε., εφόσον εμπίπτουν στις διατάξεις περί εφαρμογής του τεκμηρίου (παρ. 4 του άρθρου 3 του ν.3763/2009).

4. Τεκμαρτή δαπάνη κύριας κατοικίας.

Από τη χρήση 2003 έως και τη χρήση 2009, το ετήσιο τεκμαρτό μίσθωμα για ιδιοκατοικούμενη ή μισθούμενη κύρια κατοικία άνω των 200 τ. μ. αποτελεί στοιχείο προσδιορισμού της ετήσιας δαπάνης διαβίωσης (άρθρο 4 παρ. 1ν.3091/2002). Επίσης, από 1.1.2003 αυξήθηκε η συνολική επιφάνεια των δευτερευουσών κατοικιών, των οποίων το τεκμαρτό μίσθωμα λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό της συνολικής ετήσιας δαπάνης, από 100 σε 150 τ. μ. Συνεπώς, κατοικίες που δεν εμπίπτουν στο άρθρο 16 του ΚΦΕ δε λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό ανάλωσης κεφαλαίου. Για τις χρήσεις 2002 και παλαιότερα, σύμφωνα με την ΠΟΛ.1094/23.3.1989 διαταγή και την ΠΟΛ.1201/9.7.1996 διαταγή, δε λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό ανάλωσης κεφαλαίου τα απαλλασσόμενα τεκμαρτά εισοδήματα, όπως το απαλλασσόμενο τεκμαρτό μίσθωμα από ιδιοκατοίκηση.

5. Εκπρόθεσμες αρχικές δηλώσεις.

Αν σε μία χρήση δεν υπεβλήθη δήλωση φόρου εισοδήματος, η οποία είναι απαραίτητη για τον υπολογισμό του διαθέσιμου υπολοίπου, υποβάλλεται εκπρόθεσμη δήλωση με τις αντίστοιχες κυρώσεις, όπου προβλέπεται. Εάν η χρήση έχει παραγραφεί, έχει γίνει δεκτό από τη Διοίκηση με το 1092294/1658/Α0012/2008 έγγραφο ότι επιτρέπεται η υποβολή αρχικής εκπρόθεσμης δήλωσης σχετικά με εισαγωγή συναλλάγματος (άρθρο 19 παρ. 2 περ. δ' ΚΦΕ) στο πρώτο μη παραγεγραμμένο έτος, με τις προϋποθέσεις της ΠΟΛ.1130/17.4.2002 Απόφασης του Υπουργού Οικονομικών. Επίσης, επιτρέπεται η υποβολή εκπρόθεσμης συμπληρωματικής δήλωσης στο πρώτο μη παραγεγραμμένο έτος (οικον. 2001) και χωρίς την επιβολή προστίμου, σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 4 του ν.2523/1997, και μόνο όταν δηλώνονται ποσά του πίνακα 6 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (ΕΙ) «Πρόσθετα Πληροφοριακά Στοιχεία- Ποσά που μειώνουν την ετήσια δαπάνη».

6. Εκπρόθεσμες συμπληρωματικές δηλώσεις.

Στις εκπρόθεσμες συμπληρωματικές δηλώσεις με τις οποίες δηλώνεται κάποιο στοιχείο το οποίο ο φορολογούμενος παρέλειψε να δηλώσει , αλλά με αυτή την παράλειψή του δεν παραβίασε κάποια φορολογική διάταξη, στην περίπτωση που δεν προκύπτει διαφορά φόρου, για να επιβληθεί πρόσθετος φόρος, δεν επιβάλλεται πρόστιμο (ΠΟΛ.1279/31.12.1999διαταγή).

7. Αποζημιώσεις.

Η αποζημίωση συζύγου σε πρώην σύζυγο μπορεί να δικαιολογήσει έμβασμα, εφόσον αποδεικνύεται από πραγματικά περιστατικά. Το ίδιο ισχύει και για ποσά διατροφής τέκνων καθώς και για αποζημιώσεις ασφαλιστικών ταμείων.

8. Κοινοί λογαριασμοί.
Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος επικαλείται ότι χρηματικό ποσό ήταν κατατεθειμένο σε κοινό λογαριασμό (του ν. 5638/1932 - ΦΕΚ.307 Α') αυτού με συνδικαιούχο, ο οποίος έχει ήδη - κατά το χρόνο του εμβάσματος - αποβιώσει, απαιτείται η προσκόμιση σχετικής βεβαίωσης για το ποσό που υπήρχε στον κοινό λογαριασμό κατά την ημερομηνία θανάτου του συνδικαιούχου και το είδος της κατάθεσης (κατά τα προηγούμενα) από το πιστωτικό ίδρυμα.

9. Κάτοικοι εξωτερικού.

α. Οι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος που υποστηρίζουν ότι είναι κάτοικοι εξωτερικού, οφείλουν να κάνουν τις απαραίτητες ενέργειες αλλαγής κατοικίας σύμφωνα με όσα ορίζει η ΠΟΛ.1142/31.5.2012 διαταγή.

β. Οι κάτοικοι εξωτερικού που υποχρεούνται σε φορολογική δήλωση εισοδήματος στην Ελλάδα, εφόσον εισήγαγαν στην Ελλάδα ποσό ή ποσά τα οποία την τριετία 2009-2011 εμβάστηκαν στο εξωτερικό, μπορούν να υποβάλουν συμπληρωματικές δηλώσεις εισαγωγής χρηματικού κεφαλαίου από το εξωτερικό, εφόσον επιθυμούν να το χρησιμοποιήσουν και για κάλυψη τεκμηρίων.

Στην περίπτωση που επιθυμούν να καλύψουν μόνο το ποσό του εμβάσματος, αναγράφουν στην κατάσταση προσδιορισμού κεφαλαίου σωρευτικά στο χρόνο που πραγματοποιήθηκε το έμβασμα, το ποσό ή τα ποσά της εισαγωγής χρηματικού κεφαλαίου από το εξωτερικό που πραγματοποιήθηκαν κατά τα προηγούμενα έτη, τα οποία προκύπτουν από βεβαιώσεις χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, χωρίς την υποβολή συμπληρωματικής δήλωσης.

γ. Οι κάτοικοι εξωτερικού που δεν υποχρεούνται σε φορολογική δήλωση εισοδήματος στην Ελλάδα, εφόσον εισήγαγαν με κάθε νόμιμη μορφή στην Ελλάδα ποσό ή ποσά τα οποία την τριετία 2009-2011 εμβάστηκαν στο εξωτερικό, αναγράφουν μόνο στην κατάσταση προσδιορισμού κεφαλαίου, σωρευτικά στο χρόνο που πραγματοποιήθηκε το έμβασμα, το ποσό ή τα ποσά της εισαγωγής χρηματικού κεφαλαίου από το εξωτερικό που πραγματοποιήθηκαν κατά τα προηγούμενα έτη, τα οποία προκύπτουν από βεβαιώσεις χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, χωρίς την υποβολή δήλωσης.

10. Κάλυψη του εμβάσματος με επαναπατριζόμενα κεφάλαια.

Εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 18 του ν.3842/2010, του άρθρου 21 παρ. 19 του ν.3943/2011 (αντικατέστησε την παρ. 1 του άρθρου 18 του ν.3842/2010) καθώς και του άρθρου 38 του ν.3259/2004, σχετικά με τα επαναπατριζόμενα κεφάλαια, σας γνωρίζουμε ότι, με την καταβολή των αντίστοιχων φόρων επί της αξίας των κεφαλαίων που επαναπατρίστηκαν, εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του υπόχρεου, φυσικού ή νομικού προσώπου, για τα κεφάλαια που εισάγει. Επομένως, δεν συντρέχει λόγος νέας φορολόγησής τους, εφόσον υπάρχουν τα νόμιμα παραστατικά που ορίζουν οι ανωτέρω νόμοι.

Περιπτώσεις:

α. Κεφάλαια που επαναπατρίστηκαν με την καταβολή φόρου 3% ή 5% και εισήχθησαν στη χώρα μας μπορούν να δικαιολογήσουν το έμβασμα ανεξάρτητα του χρόνου του εμβάσματος.

β. Κεφάλαια για τα οποία κατεβλήθη φόρος (8%) (επειδή παρέμειναν στην αλλοδαπή) μπορούν να το δικαιολογήσουν, εφόσον το έμβασμα έγινε πριν τον επαναπατρισμό του κεφαλαίου.

12. Κάλυψη του εμβάσματος με χρηματικά ποσά που υπήρχαν σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στο τέλος του έτους 1999.

Γίνονται δεκτά χρηματικά ποσά που υπήρχαν σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στο τέλος του έτους 1999, εφόσον αποδεικνύεται από επίσημα δικαιολογητικά (βεβαίωση από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα) και εφόσον έχουν υποβληθεί οι σχετικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος.

Στην ηλεκτρονική εφαρμογή συμπληρώνεται το πεδίο "Αφορολόγητα και φορολογηθέντα κατ' ειδικό τρόπο" στο οικον. έτος 2000, με το ποσό αυτό.

Στην περίπτωση που ο δικαιούχος χρησιμοποιήσει χρηματικά διαθέσιμα που υπήρχαν σε πιστωτικά ιδρύματα στο τέλος του έτους 1999, δε μπορεί να επικαλεσθεί και ανάλωση προηγουμένων ετών.

13. Κάλυψη του εμβάσματος με χρηματικά ποσά που προέρχονται από λίστες γάμου.

Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος επικαλείται χρηματικά ποσά που προέρχονται από λίστες γάμου- δώρα γάμου, ο ισχυρισμός αυτός, ως θέμα πραγματικό, εξετάζεται από την αρμόδια ελεγκτική αρχή και το βάρος της απόδειξης το φέρει ο δικαιούχος του εμβάσματος προσκομίζοντας κάθε νόμιμο μέσο π.χ. ληξιαρχική πράξη γάμου και αντίγραφο κίνησης τραπεζικού λογαριασμού, για διάστημα μέχρι δύο μηνών πριν και ενός μήνα μετά την τέλεση του γάμου. Τούτο βεβαίως δεν αποκλείει τον έλεγχο για την τυχόν επιβολή φόρου δωρεάς.

14. Κάλυψη του εμβάσματος με χρηματικά ποσά που προέρχονται από πώληση μετοχών.

Σε περίπτωση που ο δικαιούχος του εμβάσματος πούλησε μετοχές εισηγμένες ή μη, μπορεί να καλύψει το ποσό του εμβάσματος με το ποσό που προήλθε από την πώληση αυτή, υπό την προϋπόθεση ότι η εκποίηση τους έχει λάβει χώρα πριν από την ημερομηνία του εμβάσματος και εφόσον βέβαια προκύπτει από νόμιμα παραστατικά (πινακίδια αγοράς - πώλησης, βεβαίωση χρηματιστηριακής εταιρίας - χρηματιστηρίου, δήλωση απόδοσης του οικείου φόρου) στα οποία απεικονίζονται οι σχετικές πράξεις .

Επιπλέον, σε κάθε περίπτωση ελέγχεται η οικονομική δυνατότητα απόκτησης των μετοχών αυτών από το φορολογούμενο.

15. Κάλυψη του εμβάσματος με χρηματικά ποσά που προέρχονται από ρευστοποίηση ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Δημοσίου.

Σε περίπτωση που φορολογούμενος εκποίησε τίτλους του Δημοσίου (ομόλογα- έντοκα γραμμάτια), μπορεί να καλύψει το ποσό του εμβάσματος με ολόκληρο το ποσό της εκποίησης των τίτλων αυτών, υπό την προϋπόθεση ότι η εκποίηση τους έχει λάβει χώρα πριν από την ημερομηνία του εμβάσματος.

Επιπλέον σε κάθε περίπτωση ελέγχεται η οικονομική δυνατότητα απόκτησης των τίτλων αυτών από το φορολογούμενο.